Demir çelik sektörü, AB ve Türkiye'de üretim ve dış ticaret kalemlerinde önemli bir yer tutmaktadır. Küresel ham çelik üretimi, 2020'de bir önceki yıla göre yüzde 0,9 azalarak 1 milyar 864 milyon tona geriledi. Türkiye'de ise üretim 2020'de %6 artarak 35,8 milyon ton seviyesinde gerçekleşti. Böylece Türkiye küresel ham çelik üretiminde 8'inci sıradan 7’inci sıraya yükseldi. Ocak 2020'de AB ülkelerine 389 milyon 579 bin dolarlık ihracat yapan sektör, bu yılın aynı dönemindeki %20,5'lik düşüşe karşın 309 milyon 568 bin dolarla yine en fazla ihracatı bu bölgeye gerçekleştirdi. Bu verilerle sektörün her iki kesim için taşıdığı önem ortadadır. Bu durum da sektörün Gümrük Birliği süreci için de daha öncelikli ve üzerinde önemle durularak incelenmesine neden olmaktadır.
Demir çelik sektörü, değişimler karşısında oldukça hassas yapıya sahiptir. Ülke ve dünya ekonomisinin içinde bulunduğu durum, piyasa koşullarındaki çelik kullanan sanayilerdeki değişimler, teknolojik gelişmeler, uluslararası düzenlemeler sektörü etkilemekte, arz ve talebi şekillendirmektedir. Ağır sanayi olarak adlandırılan sektör yapısal değişikliklere uyum sağlamak için diğer sanayilere göre daha fazla zamana ihtiyaç duymaktadır.
Latince kökenli “nasıl oluştu” anlamına gelen “Qualis” kökünden türetilmiş kalite kavramı, esasta hangi ürün ve hizmet için kullanılıyorsa, onun gerçekte ne olduğunu belli etmek amacını taşımaktadır. Kalite, genel olarak, günlük konuşmalarda üstünlük ve iyiliği belirtir ve kişisel değerleri içerir. Kişisel değerlendirmelerden oluşan kalite anlayışı, yaşam düzeyi, zevk, gelenekler, toplumsal yapı, eğitim, prosedür gibi çok sayıda faktörün etkisi altında değişiklik gösterir. Bu sebeple, kalite kelimesinin ifade edeceği anlamları farklı algılayan tüketicilerin istekleri, ürün ve hizmetlerin üretiminde göz önüne alınması gerekir. Ancak bu subjektif tanımlama, bir üretim faaliyeti için, belirlenebilen, ölçülebilen ve çoğu kez standartlar veya mevzuatlarla kısmen somut bir yapıda genelleştirilir; bu objektif kalitedir. Kalitenin klasik tanımı standartlara uygunluktur. Ancak bugün bu tanım yeterli olmamakta, kalite; istenenlere, yani müşterilerin istediklerine uygunluk olarak düşünülmektedir.
Günümüzde ifade edilen kalite kavramından ilk olarak bilimsel yöntemin kurucularından sayılan Taylor 1920’li yıllarda bahsetmiştir. Kalite Mühendisliği mal ve hizmet üretiminde üzerinde durulan bir konu olmuştur. Önceleri kalitenin artırılması ile maliyetlerin artması arasında doğrusal bir ilişki kuruluyordu; aynı kalite ile fazla ürün veya hizmet üretmek isteniyor ve bunun sonucu üretimden kaynaklanan giderlerde maliyet düşüklüğüne gidiliyordu. Ürün ve hizmetler üretildikten sonra kontrol ediliyor, hatalar oluştuktan sonra düzeltilip müşteriye hatasız ürün gönderilmemeye çalışılıyordu. Bu durum da hataları önleme maliyetinin oldukça yüksek olmasına neden oluyordu.
Kalite kontrol ile ilgili ilk uygulamalar ziraatla uğraşan topluluklarda ürünün gözle muayene edilerek uygun olanın alınması şeklinde bizzat tüketiciler tarafından yapılmıştır. Medeniyetin ileriki yıllarında ise kasaba gibi şehirlerde belirli pazaryerleri oluşmaya başlayınca, müşteri tarafından yapılan seçim ustanın hünerine ve şöhretine göre yapılmaya başlamıştır. Bir anlamda marka seçimi usulüyle kalite kontrol yapılmıştır. Daha sonraları Loncalar tarafından (Anadolu’da Ahilik gibi) hammaddeler, prosesler ve ürünler için şartnameler geliştirilerek, üyelerin bunlara uymaları istenmiştir. Bu konuda cezai ve özendirici tedbirler geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Teknolojik ürünlerin gelişmesi ve çok sayıda tüketiciye hitap etmesi ile birlikte üreticiyle alıcı arasında mesafe açılmış, bu gelişmelerin neticesinde satıcı, alıcıyla yüz yüze gelmeden alıcının istek ve ihtiyaçlarına uygun ürün üretmek zorunda kalmıştır.
Türkiye’de kalfa, çırak, usta yetiştirme ve kaliteli işçilik anlayışını her nesin bilincine yerleştirme süreci nasıldı? Kaliteli işçiliğin kaliteli hammadeye göre daha mı çok avantajı var? İşçilikte kalite nasıl belirlenir? Reel Makina’nın kaliteli işçilik anlayışında neler var? İşte tüm bu soruların cevabı ve daha fazlası diğer blog yazımızda!